Tác hại của việc kết hôn sớm – 10 Hệ lụy nguy hiểm khó lường

Kết hôn là bước ngoặt quan trọng, nhưng khi diễn ra quá sớm, nó có thể kéo theo nhiều hệ lụy khó lường. Những tác hại của việc kết hôn sớm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tâm lý mà còn tác động lâu dài đến tương lai, sự nghiệp và chất lượng cuộc sống. 

Hiểu đúng về các rủi ro này sẽ giúp mỗi người đưa ra quyết định hôn nhân chín chắn, tránh những hệ quả đáng tiếc về sau.

Kết hôn sớm là gì?

Kết hôn sớm là việc nam hoặc nữ bước vào hôn nhân khi chưa đủ độ tuổi trưởng thành theo quy định pháp luật hoặc chưa đạt đến sự chín chắn về tâm lý, tài chính và nhận thức để xây dựng đời sống gia đình. Ở Việt Nam, pháp luật quy định nam phải từ 20 tuổi và nữ từ 18 tuổi trở lên mới được phép kết hôn. Vì vậy, mọi trường hợp kết hôn trước độ tuổi này đều được xem là kết hôn sớm hoặc tảo hôn.

Không chỉ dừng ở yếu tố pháp lý, kết hôn sớm còn bao gồm những trường hợp người trẻ cưới khi chưa sẵn sàng về cảm xúc chưa ổn định kinh tế hoặc chịu áp lực từ gia đình – xã hội, dẫn đến nhiều hệ lụy về sức khỏe, học tập, nghề nghiệp và tương lai lâu dài.

Tác hại của việc kết hôn sớm

Việc kết hôn khi chưa đủ trưởng thành về tâm lý, tài chính và nhận thức thường kéo theo nhiều hệ lụy lâu dài. Không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân, kết hôn sớm còn tác động tiêu cực đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình và chất lượng cuộc sống. 

Dưới đây là những tác hại phổ biến và có thật mà nhiều người không lường trước được.

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản

• Cơ thể chưa phát triển hoàn thiện, mang thai sớm dễ gây nguy cơ sinh non, thiếu dinh dưỡng, tiền sản giật.
• Tỷ lệ biến chứng khi sinh ở người kết hôn sớm cao hơn nhiều so với nhóm trưởng thành.
• Sức khỏe tâm lý dễ bị tổn thương do áp lực sinh nở, chăm con.

Thiếu ổn định tài chính – dễ dẫn đến mâu thuẫn gia đình

• Người kết hôn sớm thường chưa có nghề nghiệp ổn định.
• Áp lực tài chính dẫn tới căng thẳng, cãi vã, thậm chí tan vỡ hôn nhân.
• Không đủ khả năng chăm sóc con cái và xây dựng nền tảng gia đình vững chắc.

Chưa đủ trưởng thành để giải quyết xung đột hôn nhân

• Tâm lý chưa ổn định khiến việc xử lý mâu thuẫn trở nên cảm tính.
• Kỹ năng giao tiếp, nhẫn nhịn và thấu hiểu còn hạn chế.
• Dễ dẫn đến bạo lực gia đình, ly hôn hoặc suy sụp tinh thần.

Bỏ lỡ cơ hội học tập và phát triển bản thân

• Kết hôn sớm đồng nghĩa từ bỏ cơ hội học nghề, học cao hơn hoặc phát triển sự nghiệp.
• Phụ nữ dễ rơi vào vòng xoay làm mẹ – nội trợ quá sớm, mất đi khả năng tự chủ tài chính.
• Hạn chế cơ hội nâng cao chất lượng sống trong tương lai.

Tác động tiêu cực đến con cái

• Bố mẹ trẻ thiếu kinh nghiệm nuôi dạy con.
• Trẻ sinh ra trong gia đình chưa ổn định dễ chịu áp lực tâm lý.
• Khó tạo ra môi trường giáo dục tốt và an toàn cho con.

Gia tăng nguy cơ ly hôn

• Theo nhiều nghiên cứu, kết hôn càng sớm, tỷ lệ ly hôn càng cao.
• Sự thiếu thống nhất về mục tiêu sống, tính cách và khả năng xử lý vấn đề khiến mối quan hệ dễ rạn nứt.

Nguyên nhân dẫn đến kết hôn sớm

Kết hôn sớm xảy ra do nhiều yếu tố liên quan đến gia đình, xã hội, nhận thức và môi trường sống. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản và giới tính

Nhiều bạn trẻ không được giáo dục đầy đủ về sinh lý, tâm lý tuổi dậy thì, dẫn đến các quyết định vội vàng, yêu sớm hoặc mang thai ngoài ý muốn, buộc phải kết hôn sớm.

• Áp lực từ gia đình và cộng đồng

Ở một số vùng, quan niệm “trưởng thành là phải lập gia đình” vẫn phổ biến. Cha mẹ hoặc họ hàng thúc ép kết hôn sớm vì lo con “ế”, hoặc do truyền thống địa phương.

• Điều kiện kinh tế khó khăn

Một số gia đình nghĩ rằng gả con sớm giúp giảm gánh nặng tài chính hoặc giúp con cái có người “đỡ đần”. Tuy nhiên, đây là suy nghĩ sai lầm khiến trẻ vị thành niên chưa có cơ hội phát triển bản thân.

• Ảnh hưởng của phong tục – tập quán

Một số dân tộc thiểu số vẫn duy trì tục cưới sớm, coi đó là bình thường. Điều này dẫn đến tỷ lệ kết hôn tuổi vị thành niên cao hơn mặt bằng chung.

• Mang thai sớm hoặc tình cảm bồng bột

Tuổi mới lớn dễ bị chi phối bởi cảm xúc, thiếu trải nghiệm sống và kỹ năng quản lý cảm xúc. Khi xảy ra quan hệ sớm hoặc mang thai, nhiều cặp đôi buộc phải cưới.

• Bỏ học sớm, thiếu định hướng tương lai

Trẻ không được đi học hoặc bỏ học sớm có xu hướng kết hôn sớm hơn do thiếu mục tiêu nghề nghiệp, thiếu cơ hội tiếp cận thông tin và kiến thức.

• Môi trường sống thiếu an toàn hoặc chịu ảnh hưởng tiêu cực

Những khu vực ít cơ hội việc làm, tệ nạn cao, hoặc thiếu hoạt động dành cho thanh thiếu niên dễ khiến người trẻ chọn kết hôn như một “lối thoát” tạm thời.

Kết hôn sớm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý, học tập và tương lai của người trẻ. Những hệ lụy này không chỉ tác động đến cá nhân mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dân số và sự phát triển của xã hội. Hiểu rõ tác hại của việc kết hôn sớm giúp mỗi người nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ bản thân và xây dựng cuộc sống bền vững hơn.